Leptospiroza: czym jest i dlaczego stanowi zagrożenie?
Leptospiroza to choroba wywoływana przez bakterie z rodzaju leptospira. Drobnoustroje te bytują w organizmach zwierząt, a do środowiska przedostają się wraz z ich moczem. Największe zagrożenie stanowią dzikie ssaki, takie jak lisy i jenoty, które zanieczyszczają zbiorniki wodne i glebę. Bakterie mogą przetrwać w wilgotnym środowisku przez wiele tygodni, dlatego nawet pośredni kontakt, np. z wodą zanieczyszczoną moczem chorego zwierzęcia, wystarczy, aby doszło do zakażenia.
Co istotne, leptospiroza ma charakter zoonozy i oznacza to, że przenosi się także na ludzi. Tym samym choroba stanowi zagrożenie zarówno dla zwierząt domowych, jak i ich opiekunów. W niektórych przypadkach przebieg może być gwałtowny i prowadzić do ciężkiej niewydolności narządowej.
Jak dochodzi do zakażenia i które zwierzęta są najbardziej narażone?
Do zakażenia leptospirozą dochodzi najczęściej podczas kontaktu z wodą lub ziemią skażoną moczem dzikich zwierząt. Psy, które lubią kąpiele w stawach czy piją z kałuż, są w grupie największego ryzyka. U kotów zakażenia występują rzadziej, ale również są możliwe i to szczególnie u tych, które polują na gryzonie. Lisy i jenoty pełnią rolę naturalnych nosicieli, niekiedy nie wykazując wyraźnych objawów, ale nadal roznosząc bakterie.
Ryzyko zwiększa się w rejonach wiejskich, w pobliżu lasów i terenów podmokłych, gdzie kontakt z dzikimi zwierzętami jest bardziej prawdopodobny. Warto pamiętać, że bakterie mogą przenikać przez uszkodzoną skórę i błony śluzowe, dlatego nawet krótki kontakt psa z zakażoną wodą stanowi zagrożenie.
Objawy leptospirozy u psów i kotów
Leptospiroza może przebiegać w różny sposób - od łagodnych, przypominających grypę objawów, po ciężkie infekcje prowadzące do uszkodzenia nerek i wątroby. Najczęstsze symptomy to gorączka, apatia, brak apetytu, wymioty, biegunka i osłabienie. U części psów pojawia się żółtaczka, która wskazuje na zaburzenia pracy wątroby. Choroba może również wywołać krwawienia, problemy z oddychaniem i objawy neurologiczne.
U kotów zakażenia bywają trudniejsze do wykrycia, ponieważ często przebiegają bezobjawowo lub bardzo łagodnie, co utrudnia diagnozę. W każdym przypadku pojawienie się nagłych i nasilających się objawów powinno być sygnałem do natychmiastowej konsultacji z lekarzem weterynarii. Im szybciej wdrożone zostanie leczenie, tym większa szansa na powrót do zdrowia.
Profilaktyka i ochrona przed chorobą
Najskuteczniejszym sposobem ochrony psów przed leptospirozą są szczepienia. W Polsce dostępne są preparaty, które chronią przed kilkoma szczepami bakterii jednocześnie, a ich regularne stosowanie znacząco ogranicza ryzyko zachorowania. Oprócz tego niezwykle ważna jest profilaktyka behawioralna i unikanie kontaktu pupila z wodą stojącą, kałużami i nieznanymi zbiornikami wodnymi.
Opiekunowie powinni także kontrolować miejsca spacerów, zwłaszcza w rejonach, gdzie obecność lisów i jenotów jest częsta. Kluczowe jest również szybkie reagowanie na wszelkie objawy chorobowe, ponieważ wczesna diagnoza i wdrożenie antybiotykoterapii ratują życie. Odpowiedzialna profilaktyka nie tylko chroni same zwierzęta, ale również minimalizuje ryzyko przeniesienia bakterii na ludzi.