Sprawdź, czy kot ma zaspokojone wszystkie potrzeby
Pierwszym krokiem jest przyjrzenie się potrzebom kota, które dzielimy na nieelastyczne i elastyczne. Jak wyjaśnia @kotologicznie:
- Po pierwsze sprawdzamy, czy nasz kot ma spełnione potrzeby zarówno nieelastyczne, jak i elastyczne. Nieelastyczne to takie, które pozwalają kotu po prostu przetrwać – jedzenie, spanie, wydalanie, poczucie bezpieczeństwa. Potrzeby elastyczne wynikają z potrzeb gatunkowych, np. drapanie, eksploracja, zabawa, kontakty socjalne
Przykłady w praktyce:
- Kot, który ma stały dostęp do pożywienia i wody, spokojnie śpi w wygodnym miejscu i regularnie korzysta z kuwety, ma zaspokojone potrzeby nieelastyczne.
- Kot, który może drapać, polować na zabawki, eksplorować otoczenie lub wchodzić na półki i obserwować świat, zaspokaja potrzeby elastyczne.
Brak realizacji którejkolwiek z tych potrzeb może prowadzić do stresu, apatii lub problemów behawioralnych, np. niszczenia mebli czy ukrywania się.
Oceń życie kota według zasady pięciu wolności
Drugim sposobem jest przyjrzenie się, czy kot żyje zgodnie z zasadą pięciu wolności, która jest szeroko stosowana w ocenie dobrostanu zwierząt. Wolności te to:
- Wolność od głodu i pragnienia
- Wolność od dyskomfortu fizycznego i psychicznego
- Wolność od bólu, chorób i uszkodzeń ciała
- Wolność do realizacji naturalnych zachowań
- Wolność od stresu i strachu
Każda z tych wolności odgrywa kluczową rolę w codziennym funkcjonowaniu kota. Na przykład brak możliwości realizacji naturalnych zachowań, takich jak drapanie czy zabawa, może powodować frustrację i agresję. Z kolei chroniczny stres wynikający z hałasu, tłoku w mieszkaniu lub agresywnego współlokatora może prowadzić do problemów zdrowotnych i behawioralnych.
Codzienność kota oparta na pięciu filarach zdrowego środowiska
Trzecim sposobem jest ocena, czy codzienna rutyna kota i jego środowisko wspierają jego dobrostan. Według @kotologicznie, zdrowe środowisko kota powinno opierać się na pięciu filarach:
- Filar 1: Bezpieczne miejsce do odpoczynku – kot powinien mieć przestrzeń, w której może się schować i czuć chroniony.
- Filar 2: Oddzielne strefy do zabawy, odpoczynku, jedzenia, picia i wydalania – pozwala to kotu czuć porządek i kontrolę nad otoczeniem.
- Filar 3: Możliwość realizacji naturalnych zachowań – drapanie, wspinaczka, polowanie czy eksploracja to zachowania gatunkowe, które wpływają na dobrostan fizyczny i psychiczny.
- Filar 4: Pozytywne i regularne interakcje z człowiekiem – koty, które mają kontakt z opiekunem, wykazują większe poczucie bezpieczeństwa i chęć do zabawy.
- Filar 5: Środowisko uwzględniające rolę węchu – koty poznają świat głównie przez nos, dlatego stymulacja zapachowa, np. poprzez różne miejsca do obwąchiwania, może pozytywnie wpływać na ich samopoczucie.
Tworzenie takiego środowiska pozwala kotu rozwijać naturalne zachowania, czuć się pewnie w domu i zmniejsza ryzyko problemów związanych ze stresem czy apatią.
Co robić, jeśli kot nie jest szczęśliwy?
Jeśli obserwujesz u swojego kota oznaki stresu, apatii, agresji lub problemów zdrowotnych, warto wprowadzić zmiany w jego otoczeniu. Można:
- stworzyć nowe kryjówki lub bezpieczne miejsca,
- wprowadzić strefy dedykowane zabawie, odpoczynkowi i karmieniu,
- urozmaicić środowisko zabawkami i drapakami,
- poświęcać regularny czas na interakcję i zabawę
- wykorzystać stymulację węchową (np. kocimiętkę, różne materiały i zapachy).

