Wibrysy: do czego kot ich potrzebuje i jak działają?
Wibrysy, nazywane też włosami czuciowymi, to sztywne i głęboko osadzone włosy umiejscowione głównie po bokach pyszczka, nad oczami i na tylnej części łap. U przeciętnego kota znajduje się od 24 do 30 takich włosów, a każdy z nich jest połączony z receptorami nerwowymi, które przekazują informacje do mózgu. Dzięki nim kot potrafi ocenić, czy zmieści się w danym otworze, wyczuć ruch powietrza i poruszać się bezpiecznie nawet w całkowitej ciemności.
Co ciekawe, wibrysy reagują na najmniejsze drgania powietrza, dlatego pomagają kotu polować i unikać przeszkód. To właśnie dzięki nim zwierzę potrafi złapać poruszającą się muchę lub skradać się bezszelestnie. Wibrysy pełnią też funkcję komunikacyjną i ich ułożenie sygnalizuje emocje. Rozstawione szeroko oznaczają zainteresowanie, a przyciśnięte do pyska strach lub agresję.
Naturalne wypadanie wibrysów: kiedy nie ma powodu do paniki?
Wibrysy, podobnie jak futro, przechodzą naturalny cykl wzrostu i wymiany. Oznacza to, że raz na jakiś czas kot traci pojedyncze włosy czuciowe, które są następnie zastępowane nowymi. Zwykle proces ten jest rozłożony w czasie i kot gubi jeden lub dwa wibrysy co kilka tygodni, a nowe zaczynają rosnąć niemal od razu.
Tego rodzaju wypadanie nie powinno budzić niepokoju, jeśli kot zachowuje się normalnie, nie drapie pyszczka i nie ma zmian skórnych w okolicach wąsów. Warto jednak obserwować, czy utrata wibrysów nie występuje częściej niż zwykle lub, czy nie towarzyszy jej łamliwość włosów, ponieważ może to być sygnał problemów zdrowotnych lub pielęgnacyjnych.
Kiedy wypadanie wibrysów może oznaczać problem zdrowotny?
Jeśli kot traci wibrysy nagle, w dużych ilościach lub w towarzystwie innych objawów (np. świądu, łysienia, łupieżu czy zaczerwienienia skóry), przyczyną może być alergia, infekcja lub pasożyty skóry**. Do najczęstszych powodów nadmiernego wypadania wibrysów należą:
- Alergie pokarmowe lub kontaktowe, które mogą powodować stan zapalny skóry wokół pyszczka, co osłabia cebulki włosowe.
- Grzybica lub nużyca to choroby skóry, które prowadzą do łysienia miejscowego, w tym utraty wibrysów.
- Reakcja na kosmetyki lub detergenty.
- Stres lub zaburzenia behawioralne, wówczas koty czasem same wyrywają sobie wąsy podczas nadmiernego wylizywania lub drapania.
Rzadziej przyczyną są niedobory witamin, choroby tarczycy lub reakcje na leki. Jeśli utrata wibrysów występuje obustronnie, trwa dłużej niż kilka tygodni lub dotyczy kilku okolic ciała, konieczna jest konsultacja weterynaryjna.
Jak dbać o wibrysy kota i wspierać ich regenerację?
Wibrysy są niezwykle delikatne, dlatego należy unikać ich przycinania, czesania lub dotykania na siłę. Wielu opiekunów nie zdaje sobie sprawy, że nawet przypadkowe skrócenie wąsów może zaburzyć orientację przestrzenną kota i wywołać stres. Koty z przyciętymi wibrysami mogą potykać się, zderzać z meblami lub czuć się niepewnie w nowym otoczeniu.
Aby wspierać zdrowie włosów czuciowych, warto zadbać o zbilansowaną dietę bogatą w biotynę, cynk i kwasy omega-3, które wpływają na kondycję skóry i sierści. Dobrym rozwiązaniem są również suplementy wspierające regenerację skóry, ale ich stosowanie zawsze należy skonsultować z weterynarzem.