Praca koni w górach: tradycja czy przemęczenie? Praca koni w górach: tradycja czy przemęczenie?
W polskich górach, szczególnie w Tatrach i Bieszczadach, konie wciąż pełnią funkcję środka transportu dla turystów. Choć to element lokalnej tradycji, który dla wielu jest atrakcją, dla zwierząt często oznacza ciężką, wielogodzinną pracę w trudnych warunkach. Pod górskie wzniesienia konie ciągną wieloosobowe wozy, często przeciążone, w palącym słońcu lub mrozie, bez odpowiednich przerw na odpoczynek.
Taki wysiłek obciąża ich układ oddechowy, krążeniowy i stawy, a długotrwałe przemęczenie może prowadzić do kontuzji, odwodnienia czy nawet zapaści. Mimo kontroli i regulacji wciąż zdarzają się sytuacje, w których zwierzęta nie mają zapewnionych odpowiednich warunków pracy. Dyskusja na temat ograniczenia lub zastąpienia tej formy transportu trwa, jednak brakuje systemowego podejścia.
Przegrzanie i odwodnienie: zagrożenie dla górskich koni
Wysokie temperatury i intensywny wysiłek fizyczny to połączenie, które może doprowadzić do przegrzania organizmu konia. Przegrzany koń staje się osowiały, traci apetyt i może wykazywać objawy kolki lub zapaści, zwłaszcza jeśli nie ma dostępu do cienia i wody.
Niestety, w ruchliwych punktach turystycznych nie zawsze istnieją warunki do zapewnienia zwierzętom odpowiednich przerw w cieniu czy dostępu do chłodzenia. W praktyce oznacza to, że konie mogą przez kilka godzin bez przerwy pracować w pełnym słońcu. To z kolei wywołuje poważne konsekwencje zdrowotne, z których nie zawsze zdajemy sobie sprawę jako turyści.
Gdzie leży granica?
Problem przeciążania koni jest jednym z najczęściej podnoszonych przez organizacje prozwierzęce i weterynarzy. Choć przepisy precyzują maksymalne obciążenie wozu względem masy ciała konia i warunków trasy, ich egzekwowanie wciąż budzi wątpliwości. Zdarza się, że jeden koń ciągnie wóz z kilkoma dorosłymi osobami, niejednokrotnie na trasach pod górę.
Nawet jeśli formalnie normy nie są przekroczone, nie uwzględniają one często stanu zdrowia konkretnego zwierzęcia, jego wieku czy aktualnej kondycji. Dodatkowym obciążeniem są często zbyt długie zmiany i brak rotacji zwierząt. Potrzebna jest nie tylko kontrola, ale realna zmiana modelu turystyki.
Co możemy zrobić jako turyści, by pomóc tym zwierzętom?
Choć problem ma charakter systemowy, jako odwiedzający góry mamy realny wpływ na los koni. Najprostszym, ale najskuteczniejszym krokiem jest rezygnacja z przejażdżek wozem. Spacer, rower lub kolejka linowa mogą być równie atrakcyjne. Jeśli już decydujemy się na skorzystanie z transportu konnego, warto wybierać sprawdzonych przewoźników i zwracać uwagę na stan zwierząt: czy są zadbane, wypoczęte, nie kuleją i mają dostęp do wody.
Widząc zwierzę w złym stanie, warto reagować - zgłoszenie do lokalnej straży miejskiej lub organizacji prozwierzęcych może uratować je przed dalszym cierpieniem. Możemy też wspierać inicjatywy dążące do ograniczenia pracy koni w turystyce lub ich całkowitego wycofania z ruchu.
31.07.2025 
